ekoloji hakkında

[rasel]

Ekoloji, bitkilerin ve hayvanların bir arada yaşama biçimlerini ve dış dünyadan nasıl etkilendiklerini konu alan bilim dalıdır. Ekoloji ile ilgilenen bilim adamlarına ekolojist adı verilir.

Bitkiler, hayvanlar ve çevreleri arasında karmaşık bir bağ vardır. Örneğin ardıç zkuşları dişbudak ağacı gibi ağaçlardaki meyveleri yiyerek beslenir. Bu meyvelerdeki tohumlar, kuşun sindirim sisteminden geçerek gübre oalrak toprağa döner. Bu tohumlar yeni ağaçların büyümesine ve daha fazla meyve üretimine katkıda bulunur. Kötü geçen yaz mevsimlerinde ağaçlar fazla meyve vermez ve ardıç kuşları yavrularını beslemeye yetecek kadar meyce bulmakta zorlanır. Bu durum ardıç kuşu sayısının azalmasına neden olur. Bu nedenle ağaçlar ardıç kuşlarına, ardıç kuşları da ağaçlara bağımlıdır ve her ikisi de hava koşullarından etkilenir.
Başka bir örnek vermek gerekirse, tarla fareleri ve yabani sıçanlar kuzey bölgelerinde yaşayan memeli hayvanlardır. Kışın ılıman geçtiği yıllarda yavru sayıları artar. Bunun anlamı kendilerini avlayan baykuşlar için de yeterli miktarda besin kaynağı olduğudur. Böylece baykuşlar yavrularını büyütmeye yetecek akdar yiyecek bulur ve bir sonraki sene baykuş nüfusu artar. Yiyecek bulmak için avlarının (tarla fareleri ve yabani sıçanlar) büyük kısmını öldürür. Tarla fareleri ve yabani sıçanların sayısında azalma meydana gelir. Yani baykuş, tarla fareleri ve yabani sıçanların sayısı birbirine sıkı sıkıya bağlı olarak artış ya da azalma gösterir. Bir ekolojistin göreviyse bu doğal sürecin nasıl geliştiğini gözlemlemektir.



Dikkatli çalışma

Ekolojistler işlerinin bir parçası olarak dikkatli ölçümler yapmak zorundadırlar. Yani yukarıdaki örnekte baykuş ve yabani sıçan sayısını, yabani sıçanların yiyebileceği ot miktarını ve hava şartlarını dikkatle kaydeder. Tüm bu ölçümleri biraraya getirerek değişik hayvanların sayılarını etkileyen süreçleri tanımlayabilirler.
Hayvanlar, ekolojistlerin besin döngüsü adını verdikleri sisteme de bağımlıdır. Örneğin denizdeki küçük bitkiler, güneş enerjisini kullanarak besin üretmek için suyun üzerinde yüzer. Bu bitkiler, sudaki küçük hayvanlar tarafından tüketilir. Bu küçük hayvanlar da daha büyük hayvanlar tarafından avlanan küçük balıkların besinidir. Daha sonra büyük balıkalr da bir penguen tarafından yenilebilir ve penguende bir fok tarafından yenilebilir veya öldürülebilir. Döngüdeki hayvanlar bu nedenle döngünün en alt kademelerindeki hayvanalra bağımlıdır ve besinleri aslında küçük bitkiler tarafından güneşten alınan enerjiden gelmektedir.

Yaşam alanları

Ekoloji ayrıca hayvan ve bitki özelliklerinin çevre adı verilen yaşam alanlarından nasıl etkilendiklerini araştırır. Örneğin kaktüsler ve çıngıraklı yılanlar çöl koşullarına uymuşlardır (doğaları gereği) ve bu alan onların yaşam alanı olarak nitelendirilir. Çölde hayatta kalabilmek için su saklama biçimleri,vücutlarını serin tutma şekilleri,savrulan kum tanecikleriyle başa çıkma yolları ve düşmandan kaçınma yöntemleri vardır. Örneğin kaktüsün üzerinde bulunan iğneler düşmanları tarafından yenilmelerini engellerken, çıngıraklı yılanların da sıcak yüzey üzerinde değişik bir ilerleme yöntemleri vardır. Bitkilerin ve hayvanların bir yaşam alanı içindeki yaşama biçimleri, birbirlerine ve çevrelerine bağlıdır. Onların hepsini birbirine bağlayan canlılar sistemine ekosistem adı verilir.

Hayat dersleri

İnsanların ekolojiden alması gereken derslerden biri, ekosistemdeki dngelerden birini bozmalarının genellikle tahmin edilmesi güç ancak bize ve diğer pek çok canlı türüne zarar verebilecek ölçüde sonuçlar doğurabileceğidir. Kaliforniya su samurunun başına gelenleri konu alan öykü bu duruma örnektir. 20. yy. ın başlarında çok sayıda su samuru, kürkleri için avlanıyor ve soyları tükenmeye doğru gidiyordu. Su samurları, denizkestanesi gibi küçük deniz hayvanlarıyla beslenen bir hayvan türüydü. Su samurlarının soyu tükenince Kaliforniya’da büyük miktarda su samuru ortaya çıktı. Denizkestaneleri, besin kaynaklarını olan esmer yosunların tümünü bitirdiler. Esmer yosunların bulundukları bölgeler, daha sonra denizkestanesi yığını olarak adlandırılan çorak bölgenin oluşuma neden oldu. Ancak esmer yosunların oluşturduğu deniz ormanları Kalifroniya açıklarındaki bir çok ablığın yumurtlamak için seçtiği yerdi. Esmer yosunalr bitince onalr da öldüler. Balık endüstrisi ve ona bağlı olan konserve fabrikaları kapanmak zorunda kaldı. Yüzlerce insan işini kaybetti. Tüm bunlar su samurlarının öldürülmesi v doğanın dengesinin bozulması sonucu ortaya çıktı.

English: This article related about the ecology, study of the relationships between organisms and their environment. Physiological ecology focuses on the relationships between individual organisms and the physical and chemical features of their environment. Behavioral ecologists study the behaviours of individual organisms as they react to their environment. Population ecology, including population genetics, is the study of processes that affect the distribution and abundance of animal and plant populations. Community ecology studies how communities of plant and animal populations function and are organized. Paleoecology is the study of the ecology of fossil organisms. Ecologists frequently concentrate on particular taxonomic groups or on specific environments. Applied ecology applies ecological principles to the management of populations of crops and animals. Theoretical ecologists provide simulations of particular practical problems and develop models of general ecological relevance.